OMEGA3 VE OMEGA 6 DENGESİ NEDEN ÖNEMLİ?
Omega-3 ve Omega-6 yağ asitleri; vücut tarafından üretilmeyen ancak vücut için alınması elzem olan doymamış yağ asitleridir. Bu yağ asitleri, vücutta pek çok sistemik fonksiyonun sağlıklı çalışması için gereklidir.
Omega-3 ve Omega-6’nın vücuttaki etkilerini özetle ve kabaca ifade edecek olursak;
-Omega 6 yağ asitlerinin metabolitleri, vücutta inflamasyon (iltihap), ağrı, pıhtılaşma yanıtının oluşmasında rol oynar.
-Omega3 ise tam tersi; İltihap azaltıcı, ağrıyı azaltıcı, kanı sulandırıcı (antitrombotik) ve kanser önleyici, antioksidan yolaklarda rol alır.
Her ikisinin varlığı ve dengede olması, vücut sağlığı için gereklidir. Çok eski insanlık tarihi beslenme şeklinde, Omega-3/Omega -6 dengesi, 1/3 oranlarında bir dengedeyken; yani Omega-3 ten zengin beslenme ön plandayken, zamanla batı toplumu beslenmesine kayarak, hazır gıda-fast fooddan zengin, sebzeden fakir beslenme alışkanlıklarıyla bu denge, 1/40’lara ulaşarak omega-6 baskınlığına geçmiştir.
Bu dengenin Omega-6 ağırlığına kayması, vücutta sürekli bir inflamasyon haline neden olarak, kronik hastalıklar için uygun zemin yaratmaktadır. Yani Omega-3/6 dengesinin korunması, vücutta inflamasyon/antiinflamasyson dengesinin sağlanması için elzemdir.
Omega3/6 dengesinin; Omega-6 yönünde kaymasıyla ilişkili hastalıklar;
-Kalp damar hastalıkları,
-Obezite,
-Kanser,
-Otoimmun hastalıklar,
-İnflamatuar hastalıklar.
Çalışmalarla; Omega 3/6 oranının yeniden Omega-3 baskınlığı olacak şekilde düzenlenmesiyle; kolorektal kanserli, meme kanserli, astımlı, Romatoid Artritli hasta gruplarında iyileşme sağladığının gösterilmesi, bu dengenin önemini vurguluyor.
Başlıca Omega-3 kaynakları:
: -Bitkisel Omega 3 (ALA): Keten tohumu, ceviz, semizotu gibi yeşil yapraklı bitkiler,
–Hayvansal Omega 3 (DHA+EPA): Balık (Somon, uskumru, sardalya, hamsi), krill yağları.
*Bitkisel kaynaklı Omega-3 ‘ün, vücudumuzda faydalı etkilerini gösterebilmeleri için önce hayvansal kaynaklı EPA ve DHA’ya dönüşmeleri gerekir ve bu dönüşüm kısıtlı miktarda gerçekleşir. Bu nedenle; hayvansal Omega-3 kaynağı olarak,<<<<<<<<< balık/balık yağı önceliklidir.
Başlıca Omega-6 kaynakları:
Ayçiçek, mısır, pamuk, soya yağı.
OMEGA-3 KULLANMALI MIYIM?
İşte beslenmedeki dengeyi, Omega-3/Omega-6 tüketim oranlarını, 1/3 seviyelerinde tutacak şekilde bu yağların tüketimine yer vermeliyiz. Yani ayçiçek yağı kullanabilirsiniz ancak zeytinyağı kullanımını, balık-ceviz tüketmeyi kesinlikle ihmal etmemelisiniz.
Beslenme içeriğinde bunu sağlayamayan kişilerde, yani Omega -3 kaynağını yeterli alamıyor ve sağlıksız beslenme tipi varsa dışarıdan, Omega-3 desteği alması gerekecektir. Ancak beslenmede, bu dengeyi sağlayabilenlerde rutin Omega-3 tablet kullanımının, gösterilmiş büyük bir faydası yoktur.
Omega-3 tabletleriyle ilgili pek çok geniş kapsamlı araştırmayı içeren, meta-analiz sonuçları, omega 3 tablet kullanımının, kalp damar sağlığın üzerinde belirgin bir etkisi olmadığını göstermiştir. Herkese Omega-3 tablet önermeden önce, bu dengeyi bozan yaşam tarzını düzeltmek ve gerekirse başlamak daha akılcı bir yaklaşımdır.
Yani konuşmamız gereken Omega-3 tabletlerden ziyade, kişinin Omega 3- Omega 6 dengesinin nasıl olduğudur
Önerilen:
-Haftada 2-3 kez mevsiminde, yağlı balıklarının tüketilmesi,
-Ayçiçek, pamuk, mısır yağları yerine Omega-3 kaynağı zeytinyağı, ciha veya keten tohumu, ceviz tüketilmesi,
-Omega-3 tablet kullanırken; içeriklerindeki EPA+DHA oranına bakmalıyız, toplamı 1000mg üzerinde olmalıdır, mutlaka sertifikalı eczane ürünleri, tercih edilmelidir.