AORT GENİŞLEMESİ-DİSEKSİYONU
Aort, kanı kalbinizden vücudunuzun geri kalanına taşıyan ana damardır. Kalpten pompalanan temiz kan; aort kapağından çıktıktan sonra, aorttan geçerek, beyine, kaslara ve diğer hücrelere oksijen bakımından zengin kan vermek için diğer ana arterlerle bağlanan damardır.
Aort, en geniş olarak 3-3,5 cm olarak görülmektedir. Aort damarında gelişen sorunlar, hayati sonuca sahip olabileceği için Aort damarı hastalıklarının tanısı ve takibi ayrıca önemlidir.
Aort damarında görülen hastalıklardan en sık duyduğunuz ve hayati risk içerebilen Aort anevrizması ve Aort diseksiyonudur.
Aort Anevrizması: Aort damarında genişleme olmasıdır. Normal çapın üzerinde değerler ölçülür. Genelde bulgu ve belirti vermez, sıklıkla kalp muayenesi esnasında yapılan rutin Ekokardiyografi esnasında tanı konulur. Yüksek tansiyon hastalığı, aile öyküsü olanlar, sigara kullananlar, obezitesi olanlarda görülme sıklığı arttığı için bu bireylerde rutin kontroller ve Aort damar çapının ölçümü ayrıca önem taşır.
Aort Diseksiyonu : Aort damar duvarında meydana gelen yırtılma hayati risk içerir. Erkeklerde, kadınlardan daha sık görülür. Yüksek tansiyona bağlı damar iç basıncının artması, damar sertliği ve ani gelişen travmalar (trafik kazası vs) aort yırtığının en önemli sebepleri arasında yer alır. Acil müdahale gerektiren bir durumdur. Bu hayati risk içeren durumdan korunmak için; Aortta genişleme olan bireylerde , aort çapının düzenli aralıklarla takibi ve genişlemesini önleyici tedavilerin başlanması önem arz eder.
Bulgu ve belirtileri;
- Ani gelişen, şiddetli göğüs ağrısı (Öyle şiddetlidir ki hastalar, iç organlarının yırtıldığı sanır)
- Ağrı ilk olarak yırtığın başladığı yerde hissedilir ve yayılır
- Göğüs üzerinde başlar sırt, boyun, çene, dişler ve kollara yayılabilir
- Ağrı şiddeti farklılık gösterse de genelde azalan bir eğride değildir
- Bayılma, zor nefes alma ve ani batma hissi olabilir
- Nefes darlığı, halsizlik ve terleme eşlik edebilir
Aort diseksiyon ve anevrizma riski artmış olan bireyler;
- Aile öyküsü olanlar
- Yüksek tansiyon varlığı
- Biküspit aort kapak hastalığı olanlar
- Bağ dokusu hastalıkları (Marfan-Ehler Danlos gibi)
Tedavisi:
Diseksiyonun ciddiyetine, bulgularına göre; cerrahi veya stent uygulanabilir. Aortun yaralanan bölümünün onarımı veya değiştirilmesi için cerrahi yöntem kullanılır.
Aort anevrizması olan bireylerde; genişlemenin artmaması ve diseksiyon riskinden korunmak için; tansiyon kontrolü ve bazı koruyucu ilaçlar ilaç kullanılır.
Aort anevrizması olanlarda egzersiz:
Aort genişlemesinin derecesine göre egzersiz önerilerimiz de değişir. Belli bir çapın üzerinde ise özellikle ağırlık kaldırma gerektiren, karın içi basıncını artıran egzersizlerden kaçınmalarını öneririz.